Het is opvallend: in mijn vriendenkring zijn recentelijk een aantal mensen het slachtoffer geworden van een uit de klauwen gelopen liefdesrelatie. En wel op zo’n manier dat ik in elk geval vind dat de betrokken daders uit de scene moeten worden gebannen tot ze afgestraft zijn (in juridische zin, hun straf hebben volbracht).  Maar wat is dat toch? Hoe kunnen we het voorkomen en waar het voorkomt er iets aan doen?

De beschreven gevallen spelen zich af op verschillende plekken in Nederland met verschillende betroffenen. Omwille van de privacy van daders en slachtoffers houd ik de verhalen anoniem.

Twee daders hebben zeker of hoogstwaarschijnlijk borderline syndroom, een derde schijnt narcistisch te zijn. Twee van de drie zijn gewelddadig geweest, een derde dreigde ermee. Twee zijn relatie tussen vrouwen, een is een (gender)queere relatie. Helaas zijn ook holebi’s en transen, queers niet vrij van deze verschijnselen. Daarover heeft Karin Spaink ooit al eens geschreven in haar stuk Dames als daders.

Via mijn vrienden heb ik dus te maken met relationeel geweld door psychisch gestoorde partners. We noemen ze zilla’s. Naar Godzilla natuurlijk, dan wel naar Mozilla dat ook zo’n raptor als avatar heeft.

Dader 1 heeft zhaar geliefde in elkaar geslagen en buiten de deur gezet. Naar geliefde vertelde was zij aardig toegetakeld en uiteraard emotioneel flink ondersteboven. Ze kwamen elkaar nog lange tijd in het circuit tegen. Dader wordt in elk geval buitengesloten van activiteiten die zhaar slachtoffer organiseert in het queer circuit.

Dader 2 was meteen all over zhaar nieuwe geliefde, pleegde als het ware een invasie in zhaar leven. Maar zhij (dader 2) gaf wel heel snel blijk van een verstoorde relatie met de werkelijkheid: iedereen zou achter zhaar rug over haam roddelen, onwaarheden vertellen. Bij doorvragen bleek dan dat de “leugenaars” niet meteen het hele verhaal hadden verteld, op andere momenten met andere details kwamen die hun verhaal verder aanvulden. Dat noemt de dader dan “liegen”. De derde dader vertelde ook dat er over haam geroddeld werd. Maar dader 3 was wel van meet af aan gewelddadig, zette meteen druk op de relatie. Du moment dat deze dader zhaar geliefde bedreigde en gewelddadig bejegende (het bed uit joeg) had die natuurlijk moeten volhouden dat dader het huis verliet en desnoods haar onder politiebegeleiding eruit laten zetten. Maar dat doe je niet zomaar en de schok is enorm. Onderhandelen, pleiten – het hielp niet, zhij bleef. Verder ging het van kwaad tot erger. Natuurlijk waren er ook verzoeningen. En geliefde is weggelopen soms kort, soms langere tijd. Dader heeft op het eind, toen zhaar geliefde echt weg was en aangifte had gedaan bij de politie, zelfs nog zhaar verblijfplaats aangevallen, heeft de deur ingetrapt en is binnen gevallen. In de tussentijd heeft er geweld van alle soorten plaatsgevonden, klappen, gooien met dingen, kleren buiten gooien, onder de douche vandaan schreeuwen en warm water uitzetten.

Dader 2 heeft zhaar geliefde gedwongen dingen toe te geven die zhij niet had gezegd noch gedaan, dwong haam ernstig over zhaar grenzen heen te gaan. Bedreigde haam ook met geweld. Het gaat niet goed met deze dader. Zhij kijkt erg leeg uit zhaar ogen, zodat ik haam ook “Leegoog” dub. En dat is ook waar dit geweld om draait: stelselmatig over iemands grenzen heen gaan, macht uitoefenen over de ander.

Zowel dader twee als dader drie zouden zo een plaat kunnen opnemen. De Zilla’s met “Alle 13 goed”. Want ze voldoen aan alle 13 kritieria van borderline. Van dader 1 weet ik dat niet precies, maar zhaar geliefde ontdekte dat er een psychiatrisch ziektebeeld in zat doordat ze over zhaar vader las en dacht “Bingo. Da’s net mijn vader”. En die is narcist.

Aan de ene kant heb ik best medelijden met hun toestand. Ik heb een vriendin gehad die absoluut borderline had en soms wel meer. Door de regelmatige opnames en therapie zag zij in dat ze stevige problemen had. Daardoor was zij minder gevaarlijk voor derden dan de anderen. Zij was vooral een probleem voor zichzelf. Dat je heel slecht in je vel zit is rot. En ik vind het ook naar voor de daders in kwestie dat ze er zo aan toe zijn. De Maatschappij, de Samenleving – grote woorden die een hoofdletter verdienen – mag best best omgaan met mensen die problemen hebben in hun hoofd, daar beter op zijn ingericht. Vaak hebben mensen als dader 1-3 in hun prille leven beschadigingen opgelopen die verklaren dat ze zo zijn geworden, borderline of narcisme stoornis hebben.
Alle bezuinigingen en de biologistische tendensen in de psychiatrie en pyschologie lopen aardig de klauwen uit. Als je niet kunt meewerken loop je het riscio op straat te komen zonder hulp en alleen straf zodra ze je voor iets lulligs pakken. Nog even en je mag de bak in of de inrichting, zonder genoeg behandeling.

Dat die daders zo beroerd in elkaar zitten is  geenszins een vrijbrief, een vergoelijking voor zwaar grensoverschrijdend gedrag. En alle drie zijn zwaar de grens over gegaan. De zilla’s weigeren hun probleem te erkennen (noemen het zelfs roddels). Er is altijd een beslismoment, hoe gek je ook bent. Zelfs de psychoot die op de rand van de flat staat omdat stemmen haam bevelen te springen kan besluiten niet te luisteren.  De borderliner die zhaar geliefde ontdaan ziet kan daarvan schrikken en dan weet je dat je volgende keer gebruik moet maken van die  seconde dat je aarzelt. Dat ze dat niet doen neem ik ze Zeer Ernstig kwalijk, en zorgt dat ik mijn bijdrage lever ze uit de buurt te houden, buiten de scene.
De slachtoffers moeten ook zeker aangifte doen. Want dat gedrag is strafbaar en straf schrikt af. Met mazzel krijgen ze dan dadertherapie – veel beter dan bajesstraf, dat leidt tot niets. Ze moeten weten dat de Samenleving hun gedrag niet accepteert. En de beweging ook niet. Daarom houden we ze zo veel mogelijk buiten de deur. Van mijn vrienden blijf je af.

Over de situatie in Nederland heeft Movisie een uitgebreid factsheet gepubliceerd. Hoe het voor transen is, daarover hebben Scottish Transgender Alliance en het AVA project in Brighton en Hove twee goede rapporten over gepubliceerd.