Enigszins in het verlengde van de Movies that Matter-film XXY die ik in 2008 al op het Amnesty-filmfestival heb gezien en waarover ik in een vorig bericht heb geblogd, heb ik later bij Vrolijk “Tintenfischalarm” gekocht. Deze intersekse-film was ook te zien op het laaatste Transgenderfilm Festival in Amsterdam. Recent heb ik deze weer bekeken en de concept blogpost daarover werk ik hier verder uit.
Tintenfischalarm is het verhaal van een Oostenrijkse jonge XY-vrouw die na jaren zelfhaat besluit haar lichaam te vermannelijken en meer naar haar/zijn gevoel te leven. Zoals zo vaak spelen de woede en de schaamte over de aangedane medische behandelingen en het verzwijgen wat er aan de hand is een heel belangrijke rol.
Uiteindelijk is het omdat de maatschappij (de artsen en via hen de ouders) vinden dat het slecht en traumatisch is voor het kind niet als eenduidig jongen of meisje te leven, dat de kinderen geopereerd worden. Deze Alex (frequent gekozen transmannennaam ;o) is op 6-jarige leeftijd van micropenis verlost, kort later van zijn testikels en nog wat later wordt er een vagina gemaakt met alle ellende van dien (jaren lang moeten dilateren, aanraak-angst daar).
Geheel onbewust van allerlei discussie die zich op dat moment over transgender en medisch protocol afspeelt op het Noodlesforum, merk ik dat ik steeds nadrukkelijker ben voor (ook) lichamelijke zelfbeschikking. Uiteraard bij intersekse, maar ook bij transgender natuurlijk. Een forumgenoot werpt terecht op: Als boob jobs en dergelijke bij “bio’s” al een kwestie zijn van “de patiënt vraagt, de arts draait”, de patiënt bepaalt, dan geldt dat voor transgender ook (mijn parafrasering).
Vanuit de professie kan ik me voorstellen dat men wel een indicatie wil hebben dat de wens langdurig en betrouwbaar is. Maar aan de andere kant zijn de dames en heren medici te zeer verwend de afgelopen anderhalve eeuw. Ze hebben een enorme verantwoordelijkheid, een poortwachtersfunctie in de schoenen geschoven gekregen. Vanuit een psycho-medisch model (Kértbeny voor de homoseksuelen [1869] en Klebs voor intersekse [1876]) is er al anderhalve eeuw gewerkt aan normalisatie, het weg’toveren’ van variaties uit het bestaan, pathologiseren van wat niet voldoet aan de WASP (witte middenklasse hetero man) norm.
Dankzij deze constructie – laatst nog duidelijk aangetoond door Lena Eckert (PDF!) – krijgen wij allen onze plaats gewezen in het verhaal van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Ook op 1 september jl. tijdens de (Trans)gender Equlity miniconferentie in het Europarlement, werd stevig gediscussieerd over de vraag of we nou een derde gender moeten invoeren of die twee die maatschappelijk erkend zijn hun belang afpakken. De conclusie neeg sterk naar het laatste: een derde categorie invoeren leidt tot ‘apartheid’ en restcategorie, dumpplaats voor wie men niet de eretitel man/vrouw wil toekennen.
Voordat de halve wereld weer over mijn blog struikelt, bovenstaande betekent niet dat wat we mannelijkheid en vrouwelijkheid noemen niet bestaat, het betekent alleen dat het subjectiever is dan ooit gedacht. Dat een hoop ideeën puur arbitrair zijn qua toedeling. Ik wil zelfs zover gaan dat een hoop gedragingen die we aan hormonen toeschrijven voor een groot deel gefilterd worden door wat acceptabele gedragingen zijn voor de verschillende seksen en genders. En vergeet vervolgens de groepscensuur niet. Alles is constructie, zonder deze (creërende) constructie kom je nergens.
Intersekse op zich is voor de buitenwereld interessant, fascinerend: al die duizelingwekkende condities: X0, XXY, 5 alfa reductase, pseudo-hermafrodieten, Klinefelter, CAH, Turner .. whatever. Maar is dat nou waar het om gaat? Uiteindelijk gaat het om gebrek aan respect voor afwijkende lichamen op een Zo Belangrijk Gebied. (Goh, waarom komt me dat toch zo bekend voor?). Gaat het om het fixen van lichamen en identiteiten. Om het feit dat mensen niet de tijd krijgen om zelf te ervaren hoe ze het prettigst leven. En fixen is hier repareren, niet fixeren, vastpinnen.
Voor wie het betreft is het al te vaak vooral een hindernis die leidt tot ziekenhuisopnames, doktersbezoeken, medicatie, operaties. En aan de andere kant sociaal isolement, gevoel niet normaal te zijn, problemen met legitimidatie (sic!) wanneer men geen behandeling heeft gehad dan wel dat men het niet eens is met de behandeling (waardoor men zich soms als trans moet melden bij een genderkliniek). Intersekse personen zijn verder niet zo anders als andere “normale” (genormaliseerde?) mensen. En net als die anderen moeten ze de mogelijkheid hebben zelf te beslissen over lijf en leden. En dus moeten ze ook kunnen besluiten of en hoe ze hun genitaliën willen aanpassen en in hoeverre. Jouw leven, jouw lijf, jouw besluit. Logisch toch?
Maar dat mogen we dus niet. Omdat dezelfde mensen die ooit homoseksualiteit uiteindelijk uit de medische en psychiatrische classificaties hebben gehaald het helemaal niks vinden dat je zelf zou besluiten over je lijf en leven, staan Genderidentiteitsstoornis en intersekse (DSD, Disorder of Sex Development) wél dik in die handboeken. Het zou me niet verbazen als ze ook weinig op hebben met abortus.
De campagne Stop Transfobie 2012 (dan komt de nieuwe editie van de gezaghebbende psychiatrische classiicatie DSM uit) waaraan Noodles, TNN en TGEU meedoen, stelt als eisen: declassificatie van trans* als (geestes)ziekte en behoud van recht op vergoeding van medische trans*-zorg. Bij extensie geldt dat ook voor intersekse natuurlijk. En belangenverenigingen van interskse personen kunnen mij nog meer vertellen, maar ook intersekse is op zich niet een aandoening, en vooral doordat er zo krampachtig wordt gedaan over lichamen die “daar onder” anders zijn of zich endocrinologisch niet aan de regels houden, hebben we (trans* en intersex, maar ook andere lichamelijke configuraties) zulke problemen met een goed leven.
Dat er velen zijn voor wie dit futuristische abacadabra is, is jammer, maar geen hindernis om te blijven strijden voor goede, cliënt gerichte, publiek gefinancierde toegang tot gezondheidszorg.
Alex leeft inmiddels als man in Wenen. Over zijn status en zijn keuze zegt hij “Ik zit nou eenmaal een beetje ertussenin”.
Je kijkt toch wel uit dat je niet onbewust De Zaak van interseksuelen misbruikt voor De Zaak van de transgenders he?
Nee hoor. Maar ik chargeer wel graag ;o)
Het is imo , zoals ik ook de text van vreer interpreteer , een zaak van menselijkheid ( in de goede zin van het woord ) … het respecteren van de verschillen die er bestaan en de mogelijkheid zichzelf te ontplooien zonder de immense druk van de gangbare ¨norm¨.
Ik zal het nog breder trekken , men mag tegenwoordig ook niet meer lekker mollig en gelukkig zijn , want slank is de streefnorm…. vrouwen worden geconfronteerd met ¨norm¨vaginas ( met aanbeveling van wegsnijden van zgn te grote schaamlippen) et cetera….
De maakbare samenlevings hype floreert volop…
Ik walg ervan , en wat een derde gender betreft , heikele zaak , want zometeen willen mensen ook een 3de 4de en 5de gender ( waar ik persoonlijk niets mis aan vind , maar dan is het einde zoek )
Eventueel niet nader gespecificeert zou ik wel aantrekkelijk vinden , en zou me dan zelf als eerste melden om dit in mn paspoort te laten zetten , al ben ik medisch gezien gewoon vrouw.Dat wil nog niets zeggen over hoe ik mij voel…
Iig vreer : net zoals zo vaak : hulde voor je beschouwingen en activiteiten in de strijd om meer rechten tot zelfontplooing en zelfbeschikking , voor wie dan ook..
Nou ga ik toch weer even tegen je aanblazen ;-). Ik denk dat je ten onrechte de medicalisering van transseksuelen op één lijn stelt met die van homoseksuelen en mensen met een intersekse-aandoening. Van de mensen met een intersekse-aandoening heb ik ook liever dat je die voor zichzelf laat spreken dan dat je ze “omarmt” en bij de zaak van Stop 2012 betrekt.
De GAB van transseksuelen is volgens mij niet het gevolg van een complot tegen gendervariante mensen. Transseksuelen zijn niet per definitie ‘gendervariant’. Gendervariante mensen waren er ook toen de GAB als mogelijkheid ontstond en die keken ook toen al gek naar de lui die zich lieten “ombouwen”. Je kunt immers ook gewoon lekker gendervariant zijn? Sociaal en maatschappelijk gezien niet gemakkelijk, maar dat zou een heel oneigenlijke reden zijn om er een GAB na te gaan streven. Genderteams hebben ook altijd hun best gedaan om deze mensen een GAB te ontraden.
De GAB is een verworvenheid van en voor mensen die hulp zochten voor hun probleem, dat toch eerder in de richting van “wrong body” komt dan van “wrong society”. De psychiaters dachten van hen eerst dat zij “hun niet aanvaarde homoseksualiteit proberen te verbergen achter de bewering van het andere geslacht te zijn”.
Ik heb genoeg gezien om te kunnen weten dat ik me in een tegenover gendervariantie zeer tolerante samenleving even verdrietig zou voelen als in deze. Er is geen complot.
Lees dit nog eens: http://www.bezinningscentrum.nl/tg/lichaamweten.htm
Ik denk dat je niet precies genoeg leest. Wat ik ook wel grappig vind. Er is een verschil tussen hoe mensen dingen ervaren (“verkeerd lichaam”) en hoe het door de geschiedenis heen in elkaar gestoken zit. Ik denk niet dat er op die manier een complot is, dan is godsdienst ook opium voor het volk (i.p.v. van het volk). Zeker heel veel mensen ervaren een diep conflict tussen hun gevoel en hun uiterlijk, hun zo-zijn. Maar dat maakt hun gevoel niet autonoom, ongerelateerd aan een wereld die hen van meet af aan leert dat je twee mogelijkheden hebt.
Nou ligt dat complot uiteraard zeer relatief. Het gebruik van het woord complot is ook plagerig bedoeld. Ik weiger jouw gevoel en dat van anderen te ontkennen. Het is er en je wordt duideljk gelukkiger van de stappen die je neemt en de persepectieven die je hebt. Goedzo. Ik ontken anderzijds wel dat dit – ook bij intersekse – ongerelateerd is aan de wereld. C’est tout. Ik blijf even hard vechten voor het recht op passende zorg voor een ieder die een ‘wrong body’ gevoel heeft. Totenmet vergaande verbouwingen toe ;o)
En het gaat niet om tolerantie, het gaat om een heel andere wereld. Ik haat tolerantie. Ik wil erkenning. Van ons, van onze – verschillende – realiteiten. Desnoods verhuizen we naar Ecuador, waar we een grondwettelijk recht op Goed Leven hebben. Ik blijf vechten voor erkenning van ons bestaan. Voor een omgekeerde wereld, waarin de groten van nu klein zijn.
Mja, dat is evenmin objectief en onbemiddeld. Juist deze wetenschappen geven telkens blijk van een erg laag zelfbewustzijn. Anderzijds ontken ik niet dat dit reële effecten zijn. Ik ontken alleen hun autonomie. Nurture is vele malen belangrijker dan Nature, om het veel te kort samen te vatten.
Ik snap dat jij “nurture” als veel belangrijker ervaart. Jij bent veel meer dan ik overtuigd van de maakbaarheid van de wereld. Ik vind de maakbaarheid van mijn eigen leven al een buitengewoon hachelijke onderneming ;-).
Wat ik vooral bedoelde is dat het hele proces van het ontstaan van issues met je body-image iets is waar je weinig of geen invloed op hebt. Zelf niet en de maatschappij ook niet. Ook een compleet andere wereld met hartgrondige erkenning van gendervariantie zal de “wrong body” types niet van hun conflict af helpen.
Omdat we het eigenlijk allemaal moeilijk hebben met die autonomie of onze eigen autonomie zijn we zo gefascineerd met voorbeelden van wanneer het “mis” gaat. Kaspar Hauser en andere wolvenkinderen. Of dat meiske in de Balkan dat tussen de kippen was opgegroeid en haar lichaam als dat van een kip leek te beleven. De nurture is niet zozeer een complot als wel “the air that you breathe”. Maar gek genoeg is juist transseksualiteit er een bewijs van de vooral nurture het aflegt tegen iets wat van binnenuit komt en dus eerder als nature gezien zal worden.
@Janiek: je schreef: “Genderteams hebben ook altijd hun best gedaan om deze mensen een GAB te ontraden”. In mijn geval is er na de start van de hormoonbehandeling subtiel gepushed in de richting van een geslachtsoperatie en waren zowel de psycholoog als de hormoondeskundige erg opgelucht dat ik er één nodig had. Het genderteam leeft in een omgeving die sterk leeft in een genderdichotome omgeving: alles-of-niets. Iets daartussenin vinden ze lastig te verkopen en daarom proberen ze patiënten ten koste van ongeveer alles in hokjes “niet-genderdysfoor” of “vrouw-in-mannenlichaam (vv)” te stoppen en ontkennen ze alles wat anders is.
En nurture/nature: ik geloof, zoals ook met man/vrouw, liever in en-en. Je gevoel is mijns inziens nature+nurture. En man+vrouw 😉 Overigens: sinds de ontdekking van John Money’s fraude gelooft vermoedelijk niemand in de medische wereld nog in 100% nurture als oorzaak van trans-wat-dan-ook…