De film Milk (2008) van Gus van Sant en de documentaire The times of Harvey Milk (uit 1984 al) door Rob Epstein geven een goed beeld van het politeke en historische belang van deze supervisor (“stadssecretaris” aldus Van Dale). Een aantal argumenten blijven als een paal overeind staan en vragen om antwoord van de radicale fracties in de politieke strijd. En ik wil een antwoord geven wat homostrijd en transrechten strijd nou met elkaar te maken hebben. Want dat begint langzaamaan een steeds heikeler thema te worden.

[singlepic=26,320,240,,left]Voor wie de geschiedenis van de(Amerikaanse)  homostrijd niet kent: Harvey Milk heeft vanaf 1973 geprobeerd om in het Apparaat te komen: de strijd moest ook in de vertegenwoordigende organen gevoerd worden: daar worden immers wetten gemaakt. Het is hem nooit gelukt voor de hele stad bestuurder te worden; de derde poging om verkozen te worden was voor de wijk (de bekende Castro buurt) en dat lukte met overweldigende steun van “de hippies en de homo’s” zoals hij zelf zei. Kort na de aanname van een anti-discriminatiemaatregel in San Francissco werd hij door ex-mede supervisor Dan White vermoord. Deze kreeg acht jaar wegens doodslag, kwam vervroegd vrij en doodde twee jaar na zijn vrijlating alsnog zichzelf.

Sowieso kan ik iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Westerse homobeweging  of in hoe je met vastbeslotenheid en charisma recht gesproken kunt krijgen, en ieder die van goede films houdt, aanraden de film te gaan zien. Sean Penn (Harvey Milk) en Josh Brolin (Dan White ) spelen erg goed. De beelden van mannenliefde zijn ook mooi en roerend. Zo vaak zie je niet mannen die openlijk en vanzelfsprekend van elkaar houden op het witte doek. Het is wel duidelijk een film over de mannen. Vrouwen komen er nauwelijks in voor, zij het dat zijn laatste campagnemanager een pot is. Maar hun strijd is verder onzichtbaar.

Wat je nog wel eens wil vergeten in de strijd om rechten en het al dan niet sluiten van compromissen is dat het hier gaat om mensenlevens. In de film komt Dan White – dronken – naar Milk toe in de hal van het stadhuis wanneer deze even buiten het feestgedruis van de overwinning wegens de aanname van de anti-discriminatieverordening. White oreert dat ie veel geleerd heeft van Milk en dat deze een voorsprong heeft op hem omdat ie een strijdpunt (een “issue”) heeft. Milk repliceert dat het niet gaat om issues maar om mensenlevens. En niets motiveert mensen zo sterk als knokken voor hun eigen hachie.

De film laat ook mooi zien hoe hard er geworven en geknokt wordt om stemmen te krijgen, om een beweging te krijgen. Toen Harvey Milk begon met politiek zat vrijwel iedereen nog diep in de kast. Hard campagne voeren (“I am Harvey Milk and I want to recruit you”) en later de eerste ongemeen felle en valse rechts-religieuze campagne van Anita Bryant en staatssenator Briggs hielpen uiteindelijk Voorstel 6 (“Proposition 6”) tegen homoseksuele leren in het onderwijs te verslaan. Zelfs Republikeins presidentskandidaat Ronald Reagan en (op “moreel” gebied conservatief) president Carter riepen op om tegen te stemmen.

[singlepic=24,320,240,,right]Milk bleef steevast argumenteren dat je kon winnen als de 90%van bevolking zag dat de 10% van de bevolking niet vreemd was, maar hun buren, kinderen, vrienden, collega’s ook zo konden zijn. Daarvoor is vereist dat iedereen uit de kast komt. Anders ziet de buitenwereld niet dat dat we overal zijn.
Het knappe aan Milk vind ik dat hij i..t.t. de baas van The Advocate niet zwichtte om meteen de lange mars door de zompige en zuigende partijmoerassen aan te gaan. Onderdeel van The Machine te worden, van het Apparaat,het establishment. Want dat blijft de kunst: niet zwichten voor de sociaal-democratische “mars door de instituties” zolang het leven op straat nog zoveel problemen levert. Dan moet je vechten, confronteren: “Met je anti-praatjes heb je het wel over mij.”

Nou is dat iets dat voor homo’s relatief makkelijker is: die hoeven niet per se – kunnen soms nog niet –  uit de kast komen, wat Milk ook zegt. Voor transen ligt het complexer. Transseksuelen  moeten wel uit de kast komen. Je kunt moeilijk tot het einde van je medische proces stealth blijven en verwachten dat je met een zekere soepelheid in een vrouwenrol glijdt. Laat staan dat veel transvrouwen eenvoudigweg opvallen. Voor ons is passen een luxe, een mazzel. Travestieten kunnen helemaal de kast al niet goed uit en transgenders zwerven er ergens tussenin – ook hier ;o)

En toch: onbekend maakt onbemind. Gelukkig hebben we al flink wat vrouwen- en homo-emancipatie gehad hier, zoadat we daarop kunnen voortbouwen. Beginnen met een eerste welsprekende publieke tv-trans en zo begrip kweken? Nee bedankt.
Ik wil graag meteen inhaken op het punt waarbij we binnenkort meer dan een of twee transen in de politiek hebben – en dat die er ook open over zijn: een openlijke trans in Kamer en op een hoge plek in het bedrijfsleven  is toch wel het minste.

Ik wil geen emancipatie en tolerantie. Ik wil erkenning van mijn persoon en van mijn rechten.Waardering dus ook voor mijn uniciteit in het leven. Uiteindelijk gaat het om het slopen van de heteronorm. Hetero is een politiek systeem. Het gaat niet om van wie je houdt en met wie je hoe en waar seks hebt. Het gaat er om  dat je met bepaalde gender- en seksuele kenmerken een betere positie hebt.