Het moet maar eens duidelijk gezegd worden: Nederland dwingt mensen tot operaties als ze hun lichaam anders willen bewonen dan gewoon is. Dat betekent dus dat Nederland de integriteit van het lichaam schendt en daarmee de Universele Verklaring an de Rechten van de mens schendt (UVRM art. 5). Heel boud gesproken: Nederland zou zich daarmee schuldig kunnen maken aan wrede, onmenselijke of onterende behandeling.
Wie anders is wordt niet erkend tenzij hij/zij medische behandeling ondergaat. Dat is in strijd met het recht op bestaan als persoon voor de wet. (UVRM art. 6)
Nederland schendt ook de vertrouwensrelatie tussen patiënt en arts. Alleen als je je transseksueel verklaart mag je je registratie wijzigen. En dat moet een brief van een ter zake kundig arts aantonen. Die moet ook aangeven dat je zoveel mogelijk lichamelijk veranderd bent. Nederland dwingt je dus tot transseksualiteit als je anders bent. Op straffe van niet erkenning.
Dat is nogal wat. Nederland (en veel andere landen ook) gaat niet uit van het idee van zelfbeschikking over je eigen lichaam en geest. Alleen als je normaal bent mag dat. Wanneer je je duidelijk buiten de gebaande wegen en vaststaande kaders beweegt kom je in aanraking met normaliserende instanties – sociaal, medisch, juridisch – die voor jou gaan bepalen hoe je moet zijn, aan welke eisen je moet voldoen om te mogen zijn hoe je je voelt.
Velen zullen als tegenargument geven dat enige controle ter bescherming van jezelf toch belangrijk is. Ook in het kader van de medische zorgvuldigheid.
Wat is er gebeurd met het recht op zelfbepaling?! Waarom hebben we een overheid en een medisch juridisch complex nodig dat bepaalt hoe je lichaam er uit dient te zien? Wat is dat voor paternalisme? Waarom mag ik niet zelf uitmaken hoe ik mij identificeer en hoe mijn lichaam moet zijn? In de jaren zeventig en tachtig knokten rouwen keihard om baas in eigen bitk te kunnen zijn. Recht op anticonceptie (de anti-conceptiepil en de ‘morning after’ pil in het ziekenfonds) zelf mogen bepalen of ze überhaupt kinderen kunnen krijgen (zelf bepalen of en wanneer je je laat steriliseren). Dat laatste is nog steed niet gerealiseerd: artsen sturen je heel paternaliserend weg als je onder de dertig bent en gesteriliseerd wilt worden.
Je moet als gek of ziek erkend zijn (diagnose genderdysforie) voordat je medische ondersteuning krijgt om je te ontwikkelen tot wie je je voelt. Het enige dat ik kan billijken in deze is een verklaring van geen bezwaar: cliënt is bij zhaar volle verstand. Verder niet. En psychose of schizofrenie hoeft ook geen beperkende factor te zijn. In diverse landen mag je niet anderszins gek zijn dan genderdysfoor.
Volgens de Internationale Classificatie van Ziekten (ICD, naar de Engelse afkorting, hfst. F64) zijn we geestelijk gestoord: blok 5 is voor Disorders of adult personality and behaviour. De Amerikaanse DSM (Diagnostic Statistic Manual) van de APA (American Psychiatric Association) is nog erger: art. 302.85 (en 302.6 voor kinderen) valt onder de grotere categorie 302 van parafiliën, seksuele afwijkingen.
Interseksuelen (aka mensen met een intersekse aandoening aka mensen met een ontwikkelingsstoornis in hun geslachtsontwikkeling [DSD – Disorder of Sex Development]) hebben ook vaak niets te zeggen over la dan niet medisch ingrijpen in hun ‘conditie’, hun leven. Omdat het niet voldoen aan de geslachtstweedeling nog erger is dan een anomalie, een uitzondering te zijn. Terwijl de meeste intersekseverschijnselen geen acute behandeling nodig hebben.
En als je als ‘interseksueel’ (wie reclaimt hermafrodiet nou eens, zoals we pot, flikker, omgebouwde etc. terug hebben genomen) niet blij bent met je gendertoewijzing.
Ik ben erg benieuwd en erg sceptisch over het wetsvoorstel ter vervanging van Artikel 28 BW waar Justitie mee bezig is. Vooral welke invloed het medisch establishment blijft houden. Het is waarschijnlijk dat er een diagnose genderdysforie nodig blijft, zeker voor eventuele ‘behandeling’ (ondersteuning is een beter woord). Afhankelijk naar wie het meeste geluisterd wordt (juristen of medici), zal het meer of minder goed aflopen. Als naar de medici geluisterd wordt is er een kans dat men eist dat er een diagnose genderdysforie ligt. Luistert men naar juristen (als Stephen Whittle, co-president Transgender Europe, president WPATH) dan is er een grote kans dat er een vrij nette oplossing komt. Netjes in reformistische termen: we zullen nog steeds moeten rechtvaardigen dat we zijn wie we zijn en we kunnen nog niet kiezen om geen gender-registratie te hebben dan wel meerder malen te wisselen. En het is maar de vraag of de dure kantonrehter procedure vervangen gaat worden door een simpel formulier bij het bevolkingsregister.
We gaan het zien, maar vooralsnog schendt Nederland de basisrechten van transgenders en interseksuelen hefitg. En er zijn maar weinig hanen die daarnaar kraaien.
Ik vraag me af of er echt mensen zijn die tot operaties zijn overgegaan om hun identiteit erkend te krijgen. Denk niet dat je dat zomaar kunt stellen.
Wat niet wegneemt dat het leven heel lastig is voor mensen die niet “kloppen”. Dat moet ook anders kunnen.
En dat de medische ondersteuning maar één protocol kent, is ook niet vanzelfsprekend.
Het punt is dat je langs zoveel wegen als enige perspectief transseksualiteit voorgeschoteld krijgt dat dat de meest logische keus wordt. jarenlang was dat zelfs een zeer benauwde keuze. Het is vooral dat je als je je identiteit erkend wilt krijgen, geen andere optie hebt. En dat is een gotspe.
Ik snap je punt en vind het dan ook een groot goed dat meer mensen zich bewust worden van het bestaan van verschillende opties. Toch denk ik dat het merendeel van de mensen die transseksueel zijn, blij zijn dat die operaties er zijn. Vaak zijn die nog belangrijker dan de juridische erkenning van een identiteit. Uiteindelijk zijn de operaties er gekomen omdat transen dat wilden. Vanuit de hoeders van normaliteit is daar voldoende verzet tegen geweest (en dat is er nog altijd): we gaan niet snijden in een gezond lichaam, ze proberen zelf hun homoseksuele geaardheid te verbergen achter het waanidee tot de andere sekse te behoren, etc. Het is er allemaal geweest.
Volgens iemand als Peggy Cohen is het eerder (of ook) andersom: veel mensen die zich nu als “transgender” profileren zijn als het erop aankomt transseksueel. Zij schrikken voor drastische medische stappen terug vanwege hun bedachtzame karakter.
Hoe dan ook is het goed om de mogelijkheid uit te sluiten dat mensen dingen moeten doen die hun kwaliteit van leven onnodig in gevaar brengt en daarom ben ik ook voor een versoepeling van de wet op sekseregistatie. Afschaffen is vanuit feministisch oogpunt nog veel voordeliger: dan kunnen de vooroordelen niet al in het geweer gesteld worden nog voordat je oog in oog met iemand staat.
Ik denk dat je hier een stuk te kort door de bocht gaat. Niemand dwingt je om operaties te doen. Het is slechts een kwestie van een keuze. Vind je het belangrijk om specifiek als vrouw / man erkend te worden (en dus niet als persoon!) alleen dan zitten daar consequenties aan vast (net als aan de meeste keuzes).
De overheid mengt zich dan ook amper in het recht op zelfbepaling. Eenieder mag keurig zichzelf uitgeven voor vrouw / man / het wat je maar wil. Aan deze vrijheid zit echter wel een keerzijde. De overheid wil dan namelijk ook de vrijheid om in een identiteitsbewijs (eigendom van de staat), op te nemen wat zij vindt. Vrijheid voor de individu, vrijheid voor de overheid?
Ik denk dat je met je ideeen inderdaad net zover wil gaan als de doorgeslagen emancipatie die de morning after pill en de anti-conceptie pil in het basispakket heeft gekregen. Ik mag volgens mij ook geen bonnetjes van condooms inleveren bij mijn verzekering en dus zou je het zelfs als discriminatie kunnen beschouwen. Vrouwen hebben diverse keuzes (waaronder spiraaltjes en de pil die keurig vergoed mogen worden maar mannen moeten het maar zelf uitzoeken.
Wanneer gaan we je (om de gelijkheid te bevorderen) zien strijden om de pil / spiraaltje weer uit de verzekering te krijgen?
@JohnR
“Wanneer gaan we je (om de gelijkheid te bevorderen) zien strijden om de pil / spiraaltje weer uit de verzekering te krijgen?”
Dat gaan we niet want we zijn niet van de familie die zegt “geen van beide is ook gelijk dus schrappen we de vergoeding maar”. Er is best wat voor te zeggen om condooms ook vergoed te krijgen.
Ik doe niet mee met het liberale vertoog van vrijheid blijheid. De overheid is er ook om een geslaagd maatschappelijk leven van haar burgers mogelijk te maken. Sterker: de overheid moet de basisrechten van de mensen in haar gebied garanderen. Dat betekent dat ze in een situatie waar je continu wordt lastiggevallen met de vraag of je man/vrouw bent (anders wordt niet gesteld noch erkend) moet garanderen dat wie zich zo voelt ook de gelegenheid krijgt om dat in documenten te uiten (de basis op grond waarvan we dat maatschappelijk aannemen).
Er zijn hierin inderdaad keuzes: ofwel de staat zegt: het is van belang dat iedereen als M/V (en desnoods meer) te boek staat en dan moet hij dat mogelijk maken (diverse internationale verdragen verlichten daartoe). Of de staat schaft die zaken gewoon af zodat je er überhaupt geen last van hebt. Dan gaat het verhaal op van vrijheid blijheid.
@vreer
Ik persoonlijk heb sex altijd beschouwd als een keuze. Die keuze houdt wat mij betreft ook in dat je (als je er geen kinderen aan over wilt houden) dat je de keuze voor voorbehoedsmiddelen moet maken. (zoals ik eerder al gezegd heb, aan iedere keuze zit een consequentie)
Verder ben je een beetje dubbel in je gevoel voor vrijheid. Je wilt wel graag de vrijheid om je eigen geslacht te kunnen bepalen (wat mij betreft prima) maar de overheid heeft kennelijk niet de vrijheid om jouw geslacht te interpreteren. Zolang jij zelf blij bent met wat je bent zou het toch goed moeten zijn? Waarom moet het perse door een overheid erkend worden?
Het niet opnemen is trouwens ook wel een leuke optie. Ik vraag me alleen af of je bereid bent om ook daar de consequenties van te dragen. Een paspoort dat door andere landen als volledig / veilig en afdoende wordt beschouwd is de basis van de gemakken van reizen. Ben je bijvoorbeeld bereid om in ruil voor het niet opnemen van geslacht in een paspoort (of kleur ogen bijvoorbeeld) het vrije reizen in Europa op te geven (of misschien nog erger, voor iedere buitenlandse reis aan een visumplicht onderhevig te zijn?)
Keuzes betekenen vrijheid, vrijheid betekent verantwoordelijkheid en ik vind het erg flauw om die verantwoordelijkheid altijd bij een overheid te leggen..
@Janiek: “Volgens iemand als Peggy Cohen is het eerder (of ook) andersom: veel mensen die zich nu als “transgender” profileren zijn als het erop aankomt transseksueel. Zij schrikken voor drastische medische stappen terug vanwege hun bedachtzame karakter.” -> Voor mijn gevoel is de VU op dit punt nog steeds bezig met een achterhoedediscussie: zolang je hier in gelooft hoef je mensen die zich “ergens tussen man en vrouw” voelen niet serieus te nemen: het zijn gewoon mensen die als man (vrouw) geboren zijn en NOG geen vrouw (man) zijn. De achtergrond heeft niets met de inhoud van de discussie en veel met de onderlinge relaties te maken: men wil -heel- graag het team (dat zowel uit zeer-genderdichotoom denkende mensen als uit veel gendervrijere mensen) bij elkaar houden. Men is daarom nu bezig met een onderzoek (dat men op basis van Paul Vennix’ boek Travestie in Nederland en Vlaanderen al in 1997 had kunnen doen) naar het effect van “gedeeltelijke geslachtsveranderende behandelingen”. En men stelt (nu nog steeds!) dat het niet zeker is of die gedeeltelijke genderbehandelingen ook in Standards of Care 7 (verwachte publicatiedatum: 2011) terechtkomt. Het zijn achterhoedediscussies, want internationaal denken ook medici al lang veel vrijer over gender.
@Vreer: hoe raar het misschien uit mijn mond ook klinkt (bloos), maar ik ben iets gematigder geworden over diagnostiek sinds ik in Haarlem museum Het Dolhuys bezocht heb. Hier beschrijven psychiatrische patiënten (waaronder mensen met schizofrenie) hoe zij hun aandoening beleven. Ik vond het heel indrukwekkend. Het idee dat mensen na hun “waan” geen idee meer hebben wat ze gedaan hebben, het idee dat mensen oprecht het gevoel kunnen hebben om Maxima te zijn en door anderen toegezwaaid te zullen worden… waarom zou dit op gendergebied niet kunnen? Ja, ook ik vind (inmiddels) dat die mensen tegen zichzelf beschermd moeten worden. En tegelijkertijd denk ik ook dat dit geen 14 maanden doorlooptijd hoeft te duren. En dat je, als je eenmaal als gendervariant (laten we de term “dysfoor” z.s.m. gaan schrappen vanwege de psychiatrische achtergrond dat een psycholoog/psychiater over “dysfore” mensen hun levenskeuzes mag besluiten) erkend bent, dan ook geen verplichting meer hebt zo’n psycholoog/psychiater te bezoeken (zoals nu wel het geval is).
@JohnR: de PVDA had als verkiezingsbelofte voor de Europese verkiezingen dat men de M/V-vermelding in paspoorten binnen Europa wil afschaffen. Ik hoop dat ze dit ook gaan doen. Dat ik door HEEL VEEL instanties nog steeds met “meneer” wordt aangeschreven enkel en alleen omdat onze overheid niet wil zien dat ik een vrouw ben: het is echt erg storend. Dit soort veranderingen kunnen prima, als men maar wil. En ik heb er echt vertrouwen in dat dit de komende jaren gaat gebeuren!
@Frederique
Daarom kan ik mij dus een “verklaring van geen bezwaar” i.e. een verklaring van niet gek genoeg om niet behandeld te worden, voorstellen. Genderdysforie moet gewoon verdwijnen.
@Frederique
De PvdA staat volgens mij bekend om z’n woorden, in de praktijk komt er echter zelden of nooit iets van terecht. Ik denk ook persoonlijk niet dat de 3 zetels die de PvdA in Europa bemachtigd hebben goed werk hiervoor gaan doen. Een goed gevalletje kiezersbedrog lijkt me.
Een dergelijke belofte is als beloven dat het op een bepaalde dag mooi weer is. Je hebt strontmazzel als het uitkomt maar je hebt er zelf weinig tot niets aan kunnen doen.
Bij deze een erg late reactie uit het noorden des lands.
Misschien ben ik trans en zou ik het hele traject inclusief operatie willen doorlopen. Misschien zou ik het tof vinden om als “een nieuwe vrouw” verder door het leven te gaan.
Wil ik echter door het binaire medische circus gaan om vervolgens in een nog steeds paternalistische samenleving netjes als een (burgelijke) vrouw verder te leven?
No way! Dan blijf ik liever lekker non-conformistisch enzoot. Zo’n TS proces is echter voor anderen wel zinvol. Mensenrechten zijn daarbij essentieel.
Vreer schreef een hele tijd geleden: “En als je als ‘interseksueel’ (wie reclaimt hermafrodiet nou eens, zoals we pot, flikker, omgebouwde etc. terug hebben genomen) niet blij bent met je gendertoewijzing.”
Eerlijk gezegd hebben veel mensen met een intersekse-conditie ook een probleem met de aanduiding ‘interseksueel’. Dat heeft te maken met het verschil tussen ‘hebben’ (intersekse-conditie) en ‘zijn’ (interseksueel). Het woord interseksueel duidt meer op een identiteit en daar zit ‘m nu juist het probleem. Je ervaart jezelf niet als een interseksueel, maar je hebt gelazer met mensen die je voorliegen (of in het minder ernstige geval: anders behandelen) omdat zij al weten dat je een intersekse-conditie hebt.
De echte geuzennaam voor iemand met een intersekse-conditie is dan ook Man of Vrouw; net zoals je het zelf ervaart en zonder dat je je iets aantrekt van chromosomen, hormonen of lichaamsdelen en al helemaal niet van mensen in je omgeving die het beter denken te weten.
@M Ja, je moet vrijelijk kunnen kiezen op grond van hoe je je voelt, niet op grond van hoe je eruit ziet van buiten of van binnen. Dus moet je ook Man of Vrouw kunnen verwerpen. Want dat is even bedacht en opgelegd als al die andere opties die ons aangereikt worden.
Wat @M zo mooi verwoordt met betrekking tot mensen met een intersekse-conditie, geldt wat mij betreft precies zo voor mensen die behept zijn met transseksualiteit: it goes against the grain with me om er een identiteit van te maken. En dat heeft niets met gebrek aan trots of schaamte of niet zichtbaar willen zijn te maken. Wat mij zelf betreft: “vrouw” komt eerst, en dan pas de nuances. En elke situatie of mens die aan deze volgorde komt, zal bij mij onvermijdelijk verzet oproepen.
En als je zoals jij, vreer, M en V gelijkelijk wilt verwerpen, dan moet dat inderdaad ook kunnen. Zolang je niet verlangt dat de rest van de wereld dat ook doet, kom je volgens mij heel ver in het krijgen van erkenning voor dat het voor jou zo is. Iedereen die je een beetje beter leert kennen, kan daar namelijk niet omheen.
Volgens mij noem ik alleen dingen die geen weerklank in mijn gevoel vinden ‘bedacht’ en ‘opgelegd’. Dat wat jij bent, kun je volgens mij niet bedenken. Of misschien als je teveel genderstudieboekjes hebt gelezen, maar mijn gevoel zegt dat jij daar te authentiek voor bent, ook al heb je die boekies misschien ook wel gelezen ;-).
Ik heb aardig wat gelezen ja, maar eclectisch als ik ben gebruik alleen wat in m’n kraam te pas komt ;o)
Verder is mijn grootste grief (in het algemeen) dat M en V als standaard, vaak als altijd al bestaand hebbend (essentialisme en reductionisme), wordt aangenomen. En dat alles daaraan wordt opgehangen of mee wordt vergeleken. Sorry, M en V zijn ook maar mogelijkheden. Die het bij ons historisch gewonnen hebben door specifieke materiële en ideologische factoren.
Ik zal pas rusten wanneer M en V niet meer de belangrijkste referenten zijn. Zoals er meer seksen zijn dan alleen M en V (bij mensen resp. XY en XX, bij vogels andersom!), zijn er ook meer genders. Aan X en Y combinaties komen we sowieso al tot zes. Over wat de consequenties van meer seksen en genders zijn, zijn wetensnappers volgens mij nog maar net enige zinnige inzichten gaan opdoen.
Uit het oogpunt van autonomie, zelfbeschikking hoe je je leven wilt inrichten vloeit voort dat je iedere diepgevoelde keuze moet kunnen maken. Dus moet je ook kunnen kiezen voor ‘man’ of ‘vrouw’ in hun veelheid van uitdrukkingen. Maar het moet een keuze zijn, niet eerst opgelegd en dan bevochten. Ik zal eens moeten gaan dromen hoe zo’n vrije wereld er uit ziet of voelt.
Ik onderscheid hier niet strikt tussen sekse en gender. Dat is ook onmogelijk: gender en sekse zijn zo aan elkaar vast gestikt dat een simpel analytisch tornmes niet voldoende is. Sekse is niet (alleen) welke chromosomen je hebt, welke geslachtshormonen door je lijf gieren. Sekse is vooral ook de indeling en verdeling in (feno)stereotypen. Gender is dan alle gedragingen en gevoelens die we met die stereotypische indeling (mogen) hebben. Als je er buiten valt heb je geen “body that matters”. Heeft je lichaam geen bestaansrecht, wordt er overal aan je getornd. Als je hormonaal of chromosomaal niet deugt, peuteren zo snel mogelijk aan je met scalpels en met hormoonpreparaten (z.s.m. is dus soms ook pas vanaf de puberteit). En als je gevoelens over wie je bent niet samenvallen met je legitieme en gelegitimeerde lichaam mag je naar de psycholoog/psychiater en gaan ze je ziel ontleden. Voldoe je aan de eisen (DSM, ICD, lokale wetten) dan mag je verder op het genderganzenbord. Mag je je vervreemdend lichaam aanpassen aan wat jij – mede door het vrijwel ontbreken van echte leefbare alternatieven – als eigen beschouwt.
Kortweg zou ik willen variëren op de Tachtigers “kijk maar, je ziet niet wat je ziet” en in zekere zin voel je ook niet wat je voelt. Ik houd bewust geen persoonlijk individueel verhaal hoe ik gegroeid ben tot wie ik ben. Daar gaat het nl. helemaal niet om. Dat biedt ook nauwelijks verklaring.
Ik wil vooral de wormen en maden die een sterke invloed hebben op ons bevinden (ons Sosein) voor het voetlicht brengen want die blijven doorgaans lekker ondergronds doorwroeten.
En dan wil ik ook nog even kwijt dat niet alles opzet is, maar veel vooral ook effect is. Ik zie niet overal een boze boeman staan die controleert of je wel langs de lineaal leeft en binnen de maten valt. Die zijn er wel, in ziekenhuizen en in gekke landen als de VS en Saoedi-Arabië (of Oeganda e.d.) maar zo expliciet normerend en producerend is het niet overal.
Bij meerdere seksen of meerdere genders krijg ik al gauw associaties met scholastiek. Het moet toch ook te bevechten zijn dat zo’n tweedeling niet als norm, maar als een verschijnsel op zich benaderd wordt? Dat maakt het vast makkelijker om soepeler met een en ander om te gaan.
Voor mij zijn er eigenlijk vooral mensen, die zich elk op een unieke wijze tot die tweedeling verhouden. Het is jammer, en soms helaas nog meer dan dat, dat het zich verhouden zoveel strijd kan geven. Aan de andere kant biedt het ook identificatiemogelijkheden en het kan ook gewoon leuk zijn.
Ik droom al bijna ;-): een wereld waarin sekse en gender geen juridische consequenties meer hebben, maar iets met een status vergelijkbaar aan je sterrenbeeld (“ik ben een echte Weegschaal, maar wel met Vissen als ascendant”) of je temperament (“een sanguinicus, maar met melancholische momenten”). Of dat je introvert bent of juist extravert. Een picnisch type of meer leptosoom. Mensen proberen zichzelf op zoveel manieren kleur aan de veren te strijken.
Ik hoop dat ik in jouw droomwereld wel plek is voor een lieve transdame van middelbare leeftijd ;-).
@janiek Wat denk je zelf … ;D
Ik vind ook dat de overheid je dwingt tot de geslachtsaanpassende operaties.
Ik denk dat als je de vrijheid zou krijgen om je te kunnen legitimeren met identiteitspapieren die passen bij je maatschappelijke presentatie veel meer recht zou doen aan je vrije ontplooiing ook zonder dat operaties noodzakelijk zijn,
Maar zelfs al krijg je de erkenning in je identiteitsbewijs dan nog loop je het risico dat de overheid weigert om dat ook bij burgerzaken te registreren omdat na vertrek uit Nederland die registers niet meer inhoudelijk worden bijgewerkt.
Ach laat ik – beter laat dan nooit – mijn kwartje bijdragen. Na de wijze woorden van Vreer en degenen die op die woorden reageerden hier blijft bij mij het belangrijkste punt hangen dat aan de orde wordt gesteld.
Het feit dat we allen leven in een land met een wetgeving en regering die zich niet houden aan de universele (blijkbaar niet zo universeel dus) rechten van de mens, de yogyakarta principles en beloften gedaan door meerdere ministers als het gaat om juridische geslachtswijziging. November vordert, de tijd voor dit kabinet raakt op om met de noodzakelijk en toegezegde verandering van de wet op de proppen te komen. Mijn geduld is al lang op en mijn geloof dat tijdens deze kabinetsperiode er een eind komt aan deze structurele schending van mijn rechten.
Los van de mooie academische en taalkundige discussie hierboven blijft het praktische punt wat Vreer verwoord en ik hier nog een onderstreep staan. Tot leedwezen van velen, tot schande van allen.