Toch maar een stukje over de aanslagen van vrijdag jl. Na de eerste gedachtenflits van ‘het zal toch geen islamistische groep zijn’ die dit heeft geflikt – de bomaanslag – gingen mijn gedachten ongeveer acuut uit naar extreem rechts.

Het allereerste dat ik las was een bomaanslag in Oslo op het regeringsgebouw. Ik zag ook een foto met een auto op z’n kant en alle ramen uit een groot flatgebouw. Toen ik doorlezend (op de BBC site) las dat op een eiland even verderop vele jongeren door een loner met een vuurwapen waren vermoord, ontviel meteen iedere reden om aan jihadisten te denken. Dit klonk zo sterk naar rechtse, fascistoïde of racistische terreur ..

’s Avonds had ik op een feestje een discussie met een journaliste die die dag dienst had gehad. Zij had alle nieuwsberichten zitten scannen en zag hoe sterk er gereageerd werd op het idee dat De Moslims erachter zouden zitten: New York Times heeft het online nog uren zo laten staan, ondanks een snelle ontkenning van de verdachte groep. Cameron (PM van Engeland) en Obama waren er als de kippen bij om hun solidariteit en steun te betuigen. Het zal geen boze opzet zijn geweest van de NYT, maar het geeft wel aan hoezeer de beelden en verhalen terreur direct aan moslims koppelen. Wat het Westen uitspookt elders in de wereld, of intern gebeurt in diverse landen, krijgt vele malen minder aandacht en ligt veel minder voor de hand.

Maar het is heel onlogisch dat het De Moslims zouden zijn. En nu we meer weten blijkt het vermoeden ook te kloppen: Breivik heeft een groot gedeelte van zijn meer dan 1500 pagina’s tellend manifest letterlijk van de Unabomber overgenomen. De man die in de jaren tachtig en negentig vele bommen heeft geplaatst bij voornamelijk universiteiten en vliegtuigmaatschappijen. En de aanslag leek ook meer op de Oklahoma city bomaanslag uit 1995 van Timothy McVeigh dan op wat anders.Of waar ik aan moest denken: de aanslag op het station van Bologna, Noord-Italië in augustus 1980. Werk van fascisten.

Het is gebleken dat het een witte Noor was die beide acties heeft gepleegd. Uit racistische, extreem-rechtse overwegingen. Het was veel te ver gekomen met de multiculturele samenleving. Het wordt al vaker aangestipt: als het een moslim, een jihadi zou zijn dan was het typisch voor de groep; nu het een blanke is, houdt men hem voor een eenzame gek. Dat het een geplande actie is geweest vanuit een rabiate, witheid ophemelende ideologie, wil er bij velen niet in. Collectief zijn we veel te slecht in het zien en erkennen van de fouten in onze eigen cultuur.

En over cultuur gesproken: waardoor we de PVV maar niet als racistische groep willen erkennen komt onder meer door het compleet onderschatten van hoe het modern racisme werkt. Meindert Fennema (hoogleraar politicologie en racisme-onderzoeker, UvA) heeft al jaren geleden een boekje gepubliceerd waarin hij aangaf dat het hedendaags racisme uitgaat van culturele minderwaardigheid. Niks biologisch inferieur, en met neo-nazi’s had hij ook niet veel mee op. Wel met Wilders. En volgens dit goede stuk met de English Defense League. De hedendaagse politieke racisten zijn vooral xenofoob en hebben weinig op met gelijkheidsdenken. Daarom zegt Wilders ook dat hij geen bezwaar heeft tegen moslims/vreemdelingen tout court, maar wel tegen wie zich niet aanpast. Argumenten als schapen slachten op het balkon moeten de culturele achterlijkheid aangeven. En criminaliteit doet het ook altijd goed.

In zijn commentaar op de Groene website vandaag geeft Aart Brouwer ook aan dat Breivik een aanhanger is van de nonsensicale samenzweringstheorie over Eurabië ideologie van Bat Ye’or, die de schuld van het multiculturalisme vooral bij de Westerse politici legt. Daarom hoor je de PVV ook vooral de politiek aanvallen.

Het wordt tijd (het was al jaren tijd) dat we erkennen dat we een monster gebaard hebben. En dat we moeten zorgen dat het niet meer hoofden groeit. Dat moet je niet alleen doen met repressie. en inlichtingenwerk. Het lijkt er overigens ook op dat ook nu de inlichtingendiensten al eerder lont hadden geroken, blijkens een tweet van inlichtingenexpert Roger Vleugels:”Noorwegen: 2x premier gerelateerde doelen + premier nu op geheime locatie = noorse intel weet meer = dit moet stoelen op actuele dreig info”.

Je hebt vooral preventie nodig,  goed argumenteren op straat en in de politiek, en – zoals de Noorse premier ook zei – vooral méér democratie.  Maar dan ook economisch. Beleid maken en voeren dat tot gelijkwaardigheid leidt, niet tot het tegen elkaar uitspelen van bevolkingsgroepen. En goed geschiedenisonderwijs svp. Want gebrek aan historische kennis helpt ook erg goed om rechts te worden.