Ik heb net een heel stel oude muziekcassettes teruggevonden. Dat is echt een Fundgrube. Mijn collectie cassettes bevat zowel gewone popmuziek uit de tijd dat CD-branders (of CDs überhaupt) te duur ware, als echte juweeltjes.

Aan gewone muziek zitten daar dingen bij als Frank Zappa, Fleetwood Mac, Kiling Joke, Joe Jackson, diverse punkbands. Leuk om dat weer terug te horen. Een deel heb ik inmiddels via CDs of Internet teruggevonden en gedigitaliseerd.
Ik vind het best belangrijk om mijn verleden – wat me gemaakt heeft tot wie ik ben – weer bij me te hebben. bell hooks mag dan wel zeggen dat teksten zoveel belangrijker zijn dan beelden en muziek, maar dat ben ik slechts ten dele met haar eens. Voor de niet-kenners: bell hooks is een zwarte Amerikaanse filosofe en professor Engels in Harlem NY. Zij houdt zich bezig met kritisch denken en sociale transformatie. Op Youtube kun je een achttal korte filmpjes vinden die een hilight college vormen.Hhaar stelling is dus dat teksten essentieel zijn. Beelden zijn minder vormend. Ik waag dat te betwijfelen, maar anderzijds doet ze zichzelf wellicht te kort met die stelling.

Historisch materialistische liedkunst

Wat ik aan juweeltjes tegenkom is vooral tekenend voor mijn wording. Verleden maar doorlevend in het heden. Om met het mooiste in huis te vallen, ik kom een cassette tegen van een LP die uitgebracht was op het VARA label en heet “Voor een ieder die zichzelf respecteert” Het is een productie van Frits Lambrechts en anderen, onder wie Jenny Arean. Het album bevat liedjes over sociale strijd (vooral) maar zeker ook menselijk, Het zijn niet of nauwelijks nieuwe communistische marsliederen. Je hoort een muzikale verwantschap met Bertold Brecht, Hans Eissler,Hannes Wader …
Liederen over werkeloosheid (“Mijn geliefde is een half jaar zonder werk..”), over vrouwenstrijd (“Vrouwen kom op voor je rechten, blijf niet gedwongen in huis. Als vrouwen gezamenlijk vechten, wordt de wereld hun huis”). over outsourcing van productie, hoe mooi het ondanks alle ellende kan zijn mens te zijn. Hoe belangrijk het is pit in je donder te hebben. En uiteraard ontbreekt ook een lied over het Meisje met het Rode Haar niet. Of een lied tegen de Neutronenbom (de “N-bom”).
Ik ben zeker van mening dat de muziek die in de jaren 1970 en 1980 is voortgekomen uit de linkse beweging en vooral ook uit de post-stalinistische CPN en het VARA socialisme, prachtige “Nueva Canción” is. Het Nieuwe Politieke Nederlandse Lied. Nueva Canción analoog aan de Chileense (überhaupt Latijns-Amerikaanse) muziek uit dezelfde tijd. Toen de wereld voor ons er zonnig uit zag. Voor ons progressieve mensen. Dat viel in de praktijk en achteraf gezien vies tegen maar niettemin zijn er wereldwijd in die tijd prachtige culturele uitingen tot stand gekomen.

Internationale solidariteit

Wat veel mensen zich misschien ook nog herinneren is de muziek van het ANC uit Zuid Afrika. Er waren Nederlandse koren die niet alleen Nkosi Sikelele Afrika zongen maar veel meer liederen in het Swahili. Een mooi voorbeeld van hoe dit voortleeft is de muziek die Kees Thissen heeft geschreven voor de Canto General en voor 20 liefdesgedichten en een wanhoopslied, van Pablo Neruda.Op de genoemde elpee zingt Lambrechts “We kunnen de ogen niet sluiten voor wat in Chili is gebeurd. (..) Dit lied zal blijven klinken tot Chili is bevrijd” Nog steeds dus, want Chili is ook niet echt voorwaarts gegaan.
Opvallend was dat liederen met hoopvolle boodschap van overal over de wereld werden vertaald en gezongen. Ik herinner me ook van Huub Oosterhuis een lied over het morgenrood over een nieuw Vietnam.

Nichtenmuziek

Andere prachtige muziek die ik terugvond was mijn geliefde cassette van de Softies (nee, niet die van nu). Beeld en Gebak heet de plaat. Met liederen als ” Tussen beeld en bed” of “Jij bent een man en ik ben een nicht, wij tweeën samen is geen gezicht”. Heerlijke nichtenmuziek die net ‘herontdekt”” is rondom het COC Songfestival. Daar zongen Adje en de Swiffers (als variant op Tedje en de Flikkers) laatstgenoemde lied. Ze hebben niet gewonnen, maar wel in oude (ex) nichten als ik weer een hoop los gemaakt.

Geloof

Verder zit er nog een tweetal platen van het kooar van Antoine Oomen en de Amsterdams studentenekklesia bij. Prachtig getoonzette religieuze teksten van Huub Oosterhuis. Ik heb dan met namen de alternatief christelijk liederen. Niet het ‘modern gregoriaans’ waar hij zich later mee bezig hield. Het belangrijke van de hervonden muziek (sociaal en gelovig) is het perspectief op een beter wereld. Broodnodig in deze verdorde wereld waar het volk het visioen kwijt is. Waar de een tegen de ander wordt opgezet. Een neoliberale wereld die geen boodschap heeft aan menselijk samenleven. Die om winst en invloed en macht gaat. Wie mij kent zal het niet verbazen maar: Ohne Mich!