Zoals de titel het aangeeft wou ik het eens over vervrering hebben. Enige gevoelens en argumenten uitzoeken en aan de wereld blootstellen. Vooral omdat er nog maar weinig vrerigen uit de kast zijn en vreemde relaties ook een analyse verdienen. Voor ons.
Misschien is vervrering wel van heel andere aard dan verkering. Zeker wanneer het twee (of meer) vrerigen betreft.
Eén twee veel
Eén vreer in de relatie bezorgt de niet-vrerige vragen over zhaar zo-zijn. De niet-vrerige zal zich afvragen hoe in een niet-traditionele, niet-binaire (kortweg “nobi”) omgeving te staan. Hoe ziet men per dan? Wat zegt het over haam? Dat overkomt transen ook: de partner die denkt “ben ik dan he/ho/bi?” Ons soort mensen zorgt voor verwarring, twijfel aan de veiligheid van het nest. Voor veel mensen is de gevraagde ruimdenkendheid nou niet echt een geschenk uit de hemel.
Het kan ook best grappig zijn de traditionele familie te kennen van de ander. Niet dat dat meer oplevert dan kennis van hoe hun verlaten nest eruit ziet. Bovendien krijg je wel gauw in zulke contexten dat je als stelletje wordt gezien. Niet iets waar je op zit te wachten: bij elkaar horen in een standaard verhouding. Het is een tick waar veel anderen (gewono’s en ook andere vrienden) zich ook vaak snel aan bezondigen. Er zit best iets goeds in de strategie om de positie van iemand niet aan te geven, anders dan “nieuwe aanwinst”.
Bekentenisdier
Andere mensen roepen ook niet altijd “Dit is mijn geliefde”, wanneer ze in gezelschap zijn. Dus waarom daar expliciet aandacht aan besteden? Omdat je zelf ook zichtbaar wilt zijn? Erkenning wilt? Onderdeel bent van de diversiteits-lappendeken? Want die gewono’s zijn zo ‘onzichtbaar’ omdat je ze overal ziet, ze vallen niet meer op.
Het doet mij heel erg aan Foucaults strategie tegen heteronormativiteit denken: niet vertellen dat je zó bent, zó-zijn is vooral zó-doen. De homo (waar Foucault het over had) noemde hij een “bekentenisdier”. Ik heb zelf een tijd voor mijn eigen positie ook die strategie gehanteerd, maar ben daar (enigszins) van terug gekomen. Want dat zwijgen is interessant maar gaat het anderzijds in tegen het idee van “queer multitudes” een menigte aan queere verschijningvormen. Die is er juist bij gebaat te vertellen over de veelheid. Als subversieve strategie. Ondermijning van het hetero-systeem. Als het heterosysteem niet zo monolithisch is als het zich voordoet (of zijn dat de barstjes die wij creëren?) dan geldt op een nieuwe manier “alle vrouwen zijn lesbisch behalve zij die het nog niet weten”, zijn alle mannen legitieme lustobjecten (subjecten?) en hebben queers de toekomst. Strategisch zwijgen en spreken heeft de toekomst.
Twee vreren (zogezeid) hebben geen boodschap aan standaardverwachtingen; niet voor elkaar. Ze hebben hun eigen ‘gewoon’. Twee vreren is altijd ongewoon.
Affectief netwerk
De vriendinges met wie ik hier veel over praat, gebruikt vooral “affectief netwerk” als term. Eventueel ook queere familie, gekozen familie. In zo’n affectief netwerk blijven mensen in principe hangen maar verschuiven afhankelijk van tijd en plaats van positie. Ik vraag me af: is daarin ook een queer Heisenberg-principe aanwezig? Een onzekerheidsprincipe waarin je tijd of plaats kunt vaststellen maar niet allebei tegelijk omdat je de ‘essentie’ dan probeert vast te pinnen?
In de fysica gaat het om lichtdeeltjes die zowel een golf als een deeltjesaspect hebben. Je kunt (op quantumschaal) niet vaststellen waar een deeltje zich bevindt en welke snelheid het heeft. Hoe preciezer je de snelheid vaststelt, hoe meer je het zicht op de exacte plaats kwijtraakt.
In geval van vervrering zou je dan wel vrij precies kunnen vaststellen, voorspellen, welke positie je hebt bij de ander maar vervolgens niet wanneer, hoe lang. Idealiter maakt het ook niet uit. Behalve dan dat mensen vaak in de loop van hun leven wonden oplopen waardoor hun behoefte toch anders is dan ze wensen. Waardoor het gevonden gevreerte Belangrijk wordt. Terwijl ze eigenlijk niet zitten te springen om zo’n relatie. Voorlopig is mijn antwoord op dit issue c’est la vie, zo gaan die dingen soms. Shit happens ;o)
Nou heeft dat verschuivende aspect zeker interessante kanten. Er zal niet gauw sprake meer zijn van “uit”, er ontstaat een andere configuratie. Eén waarin sprake is van verschillende assen: intensiteit, tijd, plaats (fysiek, mentaal en emotioneel) gaan zich anders tot elkaar verhouden. Ik veronderstel overigens niet dat dat onder moeite of pijn gaat, verplekken dan wel verplekt raken.
Aan- en afleren
Het blijkt (logischerwijs eigenlijk) dat in geval van vervrering wel meer regels niet opgaan. Zoals dat de standaardregels voor relatie niet opgaan, ook niet in polyamoureuze zin. Ook hier zijn meer mogelijkheden en modellen. Praktisch zal ook niet ieder contact even belangrijk zijn. Het is ook wel zo netjes – politiek en theoretisch gesproken – geen hiërarchie te hebben, maar een verschuivend veld van betrekkingen.
Veel van onze relationele reacties zijn ook aangeleerd. Ik moet denken aan de experimenten met politiek lesbisch zijn in jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Er moest veel afgeleerd worden. En ook aangeleerd. Sommigen zijn lang bij elkaar gebleven, tot en met nu. Velen konden de persoonlijke en sociale druk van binnen en buiten niet weerstaan en zijn een andere weg ingeslagen. Weer anderen zijn vooral meer wegen ingeslagen, losgeslagen zogezegd. Waardoor ik me afvraag: zou er ook nobi popmuziek zijn? De meeste popmuziek gaat over ‘ik hou van jou en blijf je trouw’. Dat kunnen we natuurlijk interpreteren als van iemand naar iemand zonder dat duidelijk is of die iemand de enige/eerste is of niet… :o)
Even reflecterend op mijn eigen recente ervaringen: hoe verder je jezelf verwijdert van standaardpatronen, des te belangrijker is het zeker te zijn dat je elkaar begrijpt. De hoeveelheid (meta)communicatie neemt flink toe. Een zekere onverschrokkenheid is ook wel handig te hebben dan wel te ontwikkelen. Het lijken mij twee onontbeerlijke slut skills te zijn. Vervrering onderhouden is een hele klus.
Familie
Vermeldenswaard en wat ik nog niet gecoverd heb, is het algemene nut van een queer familie. Die bestaat uit meer dan alleen exen en aanstaande exen. Zoertjes en brusjes en vroertjes en wat dies meer zij (vriend[ing]en) maken er deel van uit, familie van familie soms ook (alleen als ze leuk zijn, dat is het verschil met ‘echte’ families). En als er verschuivingen optreden in het veld, heb je altijd mensen bij wie je terecht kunt. De meeste mensen noemen dat gewoon vrienden, maar mij bevalt de innuendo van een niet-Freudiaanse familie wel :o)
Hm, van politiek lesbisch zijn kan ik me vooral de hypocrisie herinneren waar die toe leidde.
Je verhaal heeft vast raakpunten met iets waar een collega redacteur van LOVER mee bezig is en een artikel over zou willen schrijven: ’tweezaamheid’ versus relatie-anarchie. En ze heeft straks een mooie scriptie klaar over narratieven betreffende seksuele oriëntatie/identiteit die niet binnen de voorgevormde holebi-etc. identiteiten passen.
Ik ben ook zo. Alexueel.